Eldekilerin Ortalaması
Bu maliyet yönteminde firma ambarında bulunan stokların maliyeti konsinye giriş ve depozito türü stok hareketlerinin dışında tüm giriş, çıkış, ambarlar arası ve iade işlemlerinden etkilenir.
Firmanın ambarında bulunan stokların sayısı sıfırın altına düştüğünde (yani eldeki stoklardan fazla sayıda çıkış yapılmak istendiğinde), o işlemden sonraki stok çıkış işlemleri maliyetlendirilemez.
Başlangıçta firma ambarında bulunan stokların sayısı ve maliyeti sıfırdır.
Bu noktadan itibaren bir stok girişi olduğunda
Giriş işleminin birim maliyeti= Net giriş tutarı / giriş miktarı (net giriş tutarının nasıl hesaplanacağı maliyet sistemini etkileyen çalışma parametreleri bölümünde anlatılmıştır.)
Stok toplam maliyeti = Önceki toplam maliyet + (giriş miktarı x giriş maliyeti) şeklinde artar.
Stok girişi yapıldıktan sonra, elde bulunan stokların birim maliyeti:
(Önceki toplam maliyet + (giriş miktarı x giriş maliyeti)) / (Önceki toplam stok miktarı + giriş miktarı) şeklinde hesaplanır.
Bir stok çıkışı olduğunda
Çıkış işleminin birim maliyeti= Elde bulunan stokların birim stok maliyeti
Stoğun toplam maliyeti= Önceki toplam maliyet - (çıkış miktarı x çıkış maliyeti)
Stok çıkışı yapıldıktan sonra, elde bulunan stokların birim maliyeti:
(Önceki toplam maliyet - (çıkış miktarı x çıkış maliyeti)) / (Önceki toplam stok miktarı - çıkış miktarı)
Bir alım iadesi olduğunda
İade işleminin birim maliyeti, üç farklı şekilde hesaplanabilir. Bunlar maliyet sistemini etkileyen çalışma şekilleri bölümünde (alım iade fişleri bölümünde) açıklanmıştır.
Stok toplam maliyeti= Önceki toplam maliyet - (iade miktarı x iade maliyeti)
Alım iadesi yapıldıktan sonra, elde bulunan stokların birim maliyeti:
(Önceki toplam maliyet - (iade miktarı x iade maliyeti)) / (Önceki toplam stok miktarı - iade miktarı)
Bir satış iadesi olduğunda
İade işleminin birim maliyeti, üç farklı şekilde hesaplanabilir. Bunlar maliyet sistemini etkileyen çalışma şekilleri bölümünde (alım iade fişleri bölümünde) açıklanmıştır.
Stok toplam maliyeti= Önceki toplam maliyet + (iade miktarı x iade maliyeti) şeklinde artar.
Satış iadesi yapıldıktan sonra, elde bulunan stokların birim maliyeti:
(Önceki toplam maliyet + (iade miktarı x iade maliyeti)) / (Önceki toplam stok miktarı + iade miktarı) şeklinde hesaplanır.
Ambarlararası işlemler
Malın girdiği ambar için bir giriş hareketi, malın çıktığı ambar için ise bir çıkış hareketi gibi değerlendirilir.
Ambar işleminin maliyeti malın çıktığı ambardaki stokların birim maliyeti üzerinden maliyetlendirilir ve diğer stok çıkış işlemlerindeki hesaplamalar aynen geçerlidir.
Malzemenin girdiği ambar için ise bu ambar hareketi çıkış ambarındaki birim maliyet üzerinden yapılan bir giriş hareketi gibi kabul edilir ve diğer stok giriş işlemlerindeki hesaplamalar aynen geçerlidir.
Detay bilgiler
Aşağıdaki tablonun ilk kolonunda Ticari sistemde kaydedilebilen tüm stok işlemleri, fiş türlerine göre sıralanmıştır. İkinci kolonda o işlemin birim maliyetinin nasıl hesaplanacağı açıklanmıştır. Üçüncü kolonda ise söz konusu işlemin firma ambarındaki stokların birim maliyetine etkisi formül şeklinde verilmiştir.
Belirli bir andaki envanter tutarı, o anda ambarda bulunan stok miktarı ile o anda elde bulunan stokların birim maliyetinin çarpımına eşittir.